Johan van der Keuken compilatie #1
Dit compilatieprogramma bevat vijf korte films die Johan van der Keukens bijzondere loopbaan tussen 1957-1973 representeren. Begonnen als fotograaf ontdekt Van der Keuken al snel de mogelijkheden van film. Paris à l’aube (1957-1960), de film die hij maakt tijdens zijn studie aan de Parijse filmacademie, verraadt nog een duidelijk fotografische blik. Snel daarna ontwikkelt Van der Keuken echter een heel eigen filmstijl waarin hij verworvenheden van zowel de fotografie als de film verwerkt.
Al in zijn korte kunstenaarsportretten uit het begin van de jaren zestig laat Van der Keuken heel verschillende beelden en beeldreeksen met elkaar botsen en nieuwe combinaties met elkaar aangaan. Het tien minuten durende portret van beeldend kunstenaar Shinkichi Tajiri uit 1962 eindigt bijvoorbeeld met een drie minuten durende sequentie van beelden waarin opnames van Tajiri’s beeldhouwwerken doorsneden worden door ‘gevonden’ (found footage) beelden van de atoombomexplosie in Hiroshima, beelden van aardverschuivingen, beelden van een geboorte en beelden van een sportwagen die zich te pletter rijdt. Het is een manier van monteren die van der Keuken nog veel zal toepassen in zijn films. Een methode die het hem mogelijk maakt zijn visie op de wereld te verbeelden, een methode waarmee hij verbanden en associaties kan leggen die verder gaat dan de tot dan toe gebruikelijke wijze van documentaire maken.
De fragmenten, herhalingen en variaties van beelden vormen een 'muzikaal patroon' dat nog eens benadrukt wordt door de opvallende aanwezigheid van muziek. Al vanaf zijn eerste films geeft Van der Keuken een belangrijke rol aan de muziek in zijn films. De muziek staat vaak in een los verband met de beelden in de film, het gaat zijn eigen weg, maar komt ook weer terug bij het beeld, het herhaalt zich,varieert zich, trekt zich los en dupliceert zich, en dit in alle mogelijke varianten. Jazz en met name zogenaamde free jazz is voor Van der Keuken een belangrijk ingrediënt. Van der Keuken is niet alleen een groot liefhebber - in 1967 maakt hij een film over de beroemde jazzmusicus Ben Webster - hij herkent ook de jazzstructuren die hijzelf in zijn films toepast. Zelfstandigheid van instrumenten, de vrijheid van improvisaties, spelen met volume, ritme en timbre, maar altijd voortkomend uit een heldere structuur.
Dit compilatieprogramma toont vijf korte films uit Van der Keukens bijzondere loopbaan tussen 1957-1973 (svp in deze volgorde vertonen):
- Paris à l'Aube (1957-1960) 10'
- Bert Schierbeek / De Deur (1973) 11'
- Tajiri (1962) 10'
- Beppie (1965) 38'
- Big Ben: Ben Webster in Europe (1967) 32'
