Hollandse Meesters in de 21e eeuw - Niek Kemps

Onderdeel van de serie Hollandse meesters in de 21e eeuw. De serie toont een reeks belangrijke Nederlandse kunstenaars van dit moment in hun werkruimtes, gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De blik achter de schermen biedt inzicht in de kunstenaars werkwijze, materiaalgebruik en ideeën over kunst.

Het waarnemen van iets en de manier waarop iemand iets waarneemt: beide definities behoren toe aan het begrip perceptie. In het oeuvre van Niek Kemps (Nijmegen, 1952) komen deze twee definities samen. Het is tegelijkertijd wat het niet is en het bevraagt ons in wat we zien en waarom we dat zien. Gelaagdheid komt op verschillende manieren terug in Kemps’ werk. Enerzijds doordat hij vaak werkt met semitransparante en reflecterende materialen. Anderzijds in de zin dat zijn sculpturen dikwijls meerdere lagen bevatten – fotografische prints worden ‘gevangen’ in glas, meerdere beeldlagen worden over elkaar gedrukt. Bovendien brengt Kemps een nieuwe betekenislaag aan door de titel die hij het werk meegeeft. Kemps onderzoekt met zijn werk verschillende vormen van en ideeën over ruimte. Wat veronderstelt het tonen van kunst, wat veronderstelt toegang hebben? Hoe beleeft een toeschouwer kunst in de ruimte? Hoe beleeft een toeschouwer de ruimte in de idee kunst, de idee museum?

In de jaren 80 experimenteert Kemps met het idee van een verborgen museum, dat hij virtueel met een 3d-tekenprogramma bouwt. Kemps keert zaken binnenstebuiten, volgordes en vaste patronen draait hij om. Wat gebeurt er als je een print van een virtuele ruimte in de virtuele ruimte aan de virtuele wand hangt? Normaal gesproken neemt een werk dat aan de wand hangt ruimte in, maar wat als de suggestie gewekt wordt dat je er ook in kan? Dan geeft datgene dat ruimte inneemt ineens ruimte: een spel tussen virtuele, fysieke en mentale ruimte.

In zijn meer recente werk, waarvan Dissolved and Flawlessly Tingled (2015) een voorbeeld is, brengt Kemps het klassieke idee van een sculptuur samen met prints van virtuele opstellingen. Dissolved and Flawlessly Tingled bestaat uit vijftien polyester wanden, waartegen vijf prints staan. Deze prints tonen virtuele museumzalen met daarin virtueel werk dat zich overal in die ruimte bevindt – aan het plafond, plat op de grond, staand onder een hoek. In het op de fysieke prints afgebeelde virtuele werk zijn ruimtes te zien waarin eenzelfde soort prints getoond wordt. Het leidt tot vragen als wat is het werk, wat is het werk in het werk en wat is weerkaatsing? Oftewel, wat zie je, wat kan je zien en wat denk je te (kunnen) zien?

Kemps studeerde aan de kunstacademie in Arnhem (1972-1977), nu ArtEZ hogeschool voor de kunsten. In 1993 vertegenwoordigde hij Nederland op de Biënnale van Venetië. Werk van Kemps werd tentoongesteld in onder meer het Kröller-Müller Museum (Otterlo), Museum Boijmans Van Beuningen (Rotterdam), het Van Abbemuseum (Eindhoven) en het Stedelijk Museum Amsterdam.