Hollandse Meesters in de 21e eeuw - Gert-Jan Kocken
Onderdeel van de serie Hollandse meesters in de 21e eeuw. De serie toont een reeks belangrijke Nederlandse kunstenaars van dit moment in hun werkruimtes, gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De blik achter de schermen biedt inzicht in de kunstenaars werkwijze, materiaalgebruik en ideeën over kunst.
Een foto met als titel The Watercolors (Army Center of Military History, Washington, 2005) toont een opengetrokken lade van een archiefkast. In de lade liggen vier ingelijste aquarellen waarop onder andere een stadsgezicht, een spoorlijn en een halve kerktoren te zien zijn. Waarom liggen deze aquarellen, ingelijst en al, opgeborgen in een lade? – zou je je als toeschouwer af kunnen vragen. En, waarom maakt Gert Jan Kocken (Ravenstein, 1971) er een foto van? Kocken maakt fotoseries en foto-installaties. Zijn werk speelt met de achtergrondinformatie die je als toeschouwer al dan niet hebt wanneer je kijkt naar de beelden die hij je voorschotelt. Zo blijkt de foto van de aquarellen in de lade genomen te zijn in het Pentagon. De aquarellen zijn daar zorgvuldig gearchiveerd en opgeslagen; het is bewijsmateriaal. Deze priegelige, met waterverf opgetekende landschappen dateren uit de beginjaren van de twintigste eeuw en zijn van de hand van een jonge Adolf Hitler. Bovendien was een van deze aquarellen onderdeel van het portfolio waarop hij werd afgewezen aan de Weense kunstacademie.
Wat je als toeschouwer weet over de gebeurtenissen uit het verleden waar Kocken je mee confronteert, kleurt je perceptie. Zijn werk speelt met de spanning tussen weten, zien en denken te weten wat je ziet. “Voor mij gaat het altijd heel erg over: hoe kun je het kijken naar het beeld oprekken? Ooit heb ik een serie gemaakt over landschappen waar rampen gebeurd waren. Dan heb je bijvoorbeeld een foto van de zee bij Zeebrugge, perfecte foto: zee. Op het moment dat je leest dat daar 192 mensen verdronken zijn, ga je anders naar die foto kijken zonder dat het beeld verandert. Er komt dan spanning tussen wat je erover weet en wat je op de foto ziet. Waardoor het vanuit het beeld naar het hoofd van de toeschouwer geschoven wordt.”
Gert Jan Kocken studeerde in 1997 af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij vervolgde zijn opleiding aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam (2011-2012). Tentoonstellingen van zijn werk waren te zien in het Stedelijk Museum Schiedam, de Vleeshal (Middelburg), Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía (Madrid), Stedelijk Museum Bureau Amsterdam en Extra City (Antwerpen).