Hollandse Meesters in de 21e eeuw - Gerald van der Kaap

Onderdeel van de serie Hollandse meesters in de 21e eeuw. De serie toont een reeks belangrijke Nederlandse kunstenaars van dit moment in hun werkruimtes, gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De blik achter de schermen biedt inzicht in de kunstenaars werkwijze, materiaalgebruik en ideeën over kunst.

Gerald van der Kaap (Enschede, 1959) is fotograaf, videokunstenaar en onder de naam ‘00-Kaap’ werkzaam als vj. Hij is een van de eerste kunstenaars die nieuwe media in zijn werk introduceert. 
Van der Kaap assembleert en ensceneert, husselt en mixt. Poetry Emission Program (1997), door Van der Kaap ontworpen in opdracht van de vuilverbrandingsfabriek AVI Twente, is daar een voorbeeld van. Verschillende variabelen zoals de temperatuur in de vuilverbrandingsovens, het gewicht aan afval en sensoren in het wegdek beïnvloeden het door Van der Kaap ontwikkelde ‘programma’ dat vervolgens op basis van deze variabelen instant poëzie creëert. Op een groot led-scherm boven de toegangspoort van AVI Twente verschijnen in grote rode letters teksten als “I want a permanent wave” en “uw gezelschap was mij zeer aangenaam”. 

Een ander voorbeeld is de Automatic VJ Machine (1998), ontwikkeld in opdracht van poppodium 013 in Tilburg. Op de gevel van het gebouw hangt een groot projectiescherm waarop steeds een nieuw beeldverhaal te zien is, samengesteld uit videomateriaal van Van der Kaap. Dit beeldverhaal wordt geconstrueerd doordat bezoekers via een zoekmachine songtitels kunnen ingeven. De gebruikte woorden in die titels genereren een aantal videofragmenten die daar door middel van een database aan gelinkt zijn. 

Het videowerk van Van der Kaap is een combinatie van patronen, found footage, tekst en flikkerende kleuren. Wat bestaat wordt in stukken gehakt, verwerkt en zo ontstaat een smeltkroes van beeld waarin betekenissen losgeweekt worden. Ook in zijn fotografie speelt Van der Kaap met verschillende betekenislagen door te ensceneren. Voor zijn project Passing the Information (2002), dat ontstaat tijdens een verblijf in China, laat hij onder meer Chinese studenten scènes naspelen die hij eerder in werkelijkheid gezien en vastgelegd heeft. 
Van der Kaap studeerde aan de Akademie voor Kunst en Vormgeving St. Joost in Breda (1978-1980). Van 1992 tot 2002 doceert hij nieuwe media aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Van der Kaap richt in de jaren 80 oprichter het tijdschrift ZIEN op en maakt het wekelijkse tv-programma Rabotnik TV. Hij veejayt in de jaren 90 voor de Amsterdamse discotheek RoXY. Werk van Van der Kaap was te zien in Singer Laren, het Stedelijk Museum Amsterdam, Torch (Amsterdam) en Chinese European Art Center (Xiamen). 

Camera: Ton Peters
Geluid: Jac Vleeshouwers & Pepijn Aben
Montage: Gerald van der Kaap
Muziek: Leo Anemaet