Hollandse Meesters in de 21e eeuw - Fiona Tan

Onderdeel van de serie Hollandse meesters in de 21e eeuw. De serie toont een reeks belangrijke Nederlandse kunstenaars van dit moment in hun werkruimtes, gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De blik achter de schermen biedt inzicht in de kunstenaars werkwijze, materiaalgebruik en ideeën over kunst.

Fiona Tan (Pekanbaru, 1966) maakt films, installaties, video- en fotowerk. Media die ze al dan niet met elkaar combineert. Tan werkt met archiefbeeld, bestaand beeld en ‘zelfgemaakt’ beeld. 
Soms mengt ze feit en fictie, dan weer houdt ze de twee gescheiden. Tan maakt zowel documentaire films als autonoom werk. Ze noemt tijd de materie waarmee ze ‘beeldhouwt’ – verstilde en minimale beweging is haar niet vreemd. Je kunt je bij veel van haar film- en videowerk afvragen of het bewegende fotografie is of fotografische film. 
Hoe representeren we onszelf? Wat ligt er ten grondslag aan hoe we de manier waarop anderen zich representeren, interpreteren? Met andere woorden: Wat laat een beeld ons zien? Wat speelt er zich achter, of voorbij, dat beeld af? 
Identiteit, geheugen, herinneringen, tijd en geschiedenis zijn belangrijke thema’s in Tans oeuvre. Daarnaast zijn onderzoek, archivering en classificatie terugkerende elementen. 

In de film Disorient (2009) gebruikt Tan de reisverslagen van Marco Polo als voice-over. Polo verlaat in 1271 Venetië om af te reizen naar het Verre Oosten. In zijn teksten beschrijft hij het gedrag van de volkeren en de verschijningsvorm van de landschappen. Tan combineert deze beschouwingen met bewegend beeld van diezelfde gebieden zoals ze er vandaag de dag uitzien. Hierdoor roept het werk de vraag op in hoeverre Polo’s geschriften de (westerse) beeldvorming van het oosten hebben bepaald en gekleurd. 
Wat zien we en wat denken we te zien? Wat we denken te weten bepaalt in hoge mate hoe we naar iets kijken. Met dit gegeven speelt Tan in Diptych (2006-2011). Bewegende ‘foto’s’, filmbeelden met nauwelijks beweging, tonen tweelingen die Tan in de periode van 2006 tot 2011 heeft gevolgd. Twee beeldschermen naast elkaar tonen beide een portret. De verdubbeling wekt de suggestie dat links en rechts elkaars wederhelft zijn. In realiteit zijn het twee beelden van dezelfde persoon. De diptiek van de andere helft bevindt zich in een andere ruimte. 

Tan volgde haar opleiding aan de Gerrit Rietveld Academie (1988-1992) en de Rijksakademie van beeldende kunsten (1996-1997), beide in Amsterdam. Haar werk werd tentoongesteld in onder meer Museum Van Loon (Amsterdam), Philadelphia Museum of Art, BALTIC Centre for Contemporary Art (Gateshead), Bonniers Konsthall (Stockholm) en was te zien op de Documenta XI (2002) en de Triënnale van Yokohama (2001). In 2009 representeerde Tan Nederland op de Biënnale van Venetië.