Hollandse Meesters in de 21e eeuw - Barbara Visser
Onderdeel van de serie Hollandse meesters in de 21e eeuw. De serie toont een reeks belangrijke Nederlandse kunstenaars van dit moment in hun werkruimtes, gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De blik achter de schermen biedt inzicht in de kunstenaars werkwijze, materiaalgebruik en ideeën over kunst.
Als Barbara Visser (Haarlem, 1966) in 1984 aan de Gerrit Rietveld Academie gaat studeren, is ze vooral geïnteresseerd in documentairefotografie. Al snel komt ze tot de ontdekking dat iets vastleggen per definitie betekent dat je het verandert. Dat je hetgeen je vastlegt door de handeling zelf in wezen altijd fictionaliseert. De spanning tussen feit en fictie is sindsdien een rode draad in Vissers werk. Alleen beperkt ze zich niet langer tot het medium fotografie, maar omvat haar oeuvre ook de disciplines film, drukwerk, tekst en performance.
Hoe verhouden identiteit en authenticiteit zich tot elkaar, en origineel en kopie? Identiteit is een centraal thema in het oeuvre van Visser. “Jarenlang heb ik van alles uitgeprobeerd om te zien waaraan iets zijn autoriteit of geloofwaardigheid ontleent, zowel met betrekking tot perceptie als identiteit als esthetiek, wat op zich totaal verschillende invalshoeken zijn,” aldus Visser. Ze mutileerde bekende designklassiekers zoals de Lounge Chair van Charles en Ray Eames in de fotoserie Detitled (2000).
Visser zoekt het andere perspectief op. Inzoomen door uit te zoomen. Naar jezelf kijken door de ogen van anderen. Jezelf fictionaliseren. Dit deed Visser in 1995 letterlijk door een gastrol te verwerven in de Litouwse televisieserie Gimines. Barbara Visser speelde dr. Barbora Visser. Haar televisieoptreden was onderdeel van haar bijdrage aan een tentoonstelling in datzelfde land. In 1997 laat Visser, zonder het publiek daarvan op de hoogte te stellen, een actrice een lezing geven als ware zij Barbara Visser. Zelf zit Visser in de coulissen, de actrice die ze opvoert zijnde zichzelf soufflerend. Meer recent neemt Visser haar eigen psychoanalytische dossiers als uitgangspunt voor het werk Manual/2: The Patient Artist (2015).
De titel van haar in 2006 verschenen monografie, Barbara Visser is er niet – ontleent aan wat jarenlang haar voicemail was – moet gezien haar oeuvre dus veeleer gelezen worden als vraag. Is Barbara Visser er niet? Een metafoor voor: Wat is echt? Wat is de werkelijkheid?
Visser studeerde fotografie en audiovisueel aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam (1985-1991) en vervolgde haar opleiding aan de Van Eyck Academie in Maastricht (1998-1999). Haar werk werd tentoongesteld in onder andere het Bonnefantenmuseum (Maastricht), Baltic Centre for Contemporary Art (Gateshead), de Appel arts centre (Amsterdam) en Grazer Kunstverein (Graz).