Hollandse Meesters in de 21e eeuw - Jan Roeland

Onderdeel van de serie Hollandse meesters in de 21e eeuw. De serie toont een reeks belangrijke Nederlandse kunstenaars van dit moment in hun werkruimtes, gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De blik achter de schermen biedt inzicht in de kunstenaars werkwijze, materiaalgebruik en ideeën over kunst.

Jan Roeland (IJsselmuiden, 1935) schildert alledaagse objecten, veelal in series. Zoals een envelop, doos, vliegtuig, eend of tafel. Het object zoals het in werkelijkheid bestaat, buigt Roeland om tot een andere vorm, een ‘platte’ versie. Er is sprake van een heel eigen perspectief en een vereenvoudiging van het onderwerp. Het object zelf moet volgens Roeland “een beetje verdwijnen” en vorm worden. Zo brengt hij een eend terug naar een aantal ronde vormen – die dienstdoen als lijf, kop, oog, pupil – en een driehoek als snavel. 

De schilderijen geven lang niet altijd op het eerste gezicht prijs wat ze weergeven. De tafels en planten die Roeland schildert, hebben bijval nodig van de titel om als zodanig geduid te worden. Dit wordt versterkt doordat hij niet altijd natuurgetrouwe kleuren gebruikt. Planten zijn bijvoorbeeld mosterd- of witgeel; boomstammen groen of oranje. 

Roeland heeft een precieze manier van schilderen. Nagenoeg alle vlakken, vormen en lijnen die hij schildert zijn monochroom, effen en egaal. Roeland schildert evenzeer de vorm om het voorwerp heen, de restruimte komt haast op zichzelf te staan. In zijn serie Tafels is dit in het bijzonder het geval. De geschilderde tafels lijken datgene te omlijsten wat ze tot tafel maakt: de ruimte eronder waardoor je je stoel kunt aanschuiven en je benen kwijt kunt. In het uiteindelijke beeld moet er sprake zijn van een spanning in de compositie door de verhouding tussen heldere kleuren, krachtige lijnen en geometrische vormen. “Ik varieer veel op een thema tot ik er doodziek van word. Op het moment van de verzadiging gaat er een spanning weg. En dan krijg je de spanning naar iets nieuws die met een tekening begint.” 

Roeland maakt naast olieverfschilderijen ook tekeningen en grafiek. Roeland is autodidact. Zijn werk was te zien in Slewe Gallery (Amsterdam), Galerie Nouvelles Images (Den Haag), Rijksmuseum Twenthe (Enschede) en het Stedelijk Museum Schiedam.